Przed teorią kwantową fizycy a w ślad za nimi ekonomiści wierzyli, że analiza atomu pokaże solidną, niepodzielną, statyczną substancję. A atom jest kopią zewnętrznego świata w mikroskali więc wierzyli, że taki też jest nasz świat: statyczny, solidny, niepodzielny! Jednak okazało się, że to założenie było błędne. Udowodniono, że na poziomie sub- atomowym te obserwowane przez nas "solidne" obiekty są rozpuszczone we wzory możliwości, są formą relacji między obiektami. Oznacza to ni mniej ni więcej, że wszystko we wszechświecie na poziomie mikro jest ze sobą połączone :-) Oraz nie ma żadnej stałości i pewności są jedynie możliwości i potencjały - Niels Bohr.
Kolejny przełomowy krok w kwantowej teorii został zrobiony przez Wernera Heisenberga, który uważał, że nauka jest subiektywna. A już na pewno ekonomia :-) Oznacz to , że każde doświadczenie zależy od relacji pomiędzy naukowcem a eksperymentem. Wprowadzenie tego subiektywnego elementu dało początek sławnej zasadzie Heisenberg'a " niezdeterminowanej relacji". Zasada ta oczywiście stoi w totalnej opozycji do determinizmu - reguły klasycznej ekonomii.
Co to nam wszystko mówi? Nie istnieje w naturze żadna statyczna struktura a jedynie stabilne, dynamiczne równowagi. Cząsteczka jest promieniem energii a nie martwym ziarenkiem stałej substancji. Cząsteczki to dynamiczne wzory, które łączą wymiar czasu i przestrzeni. Wymiar przestrzeni wyraża się w istnieniu masy ciała a wymiar czasu wraża się w procesach.
Dzięki kwantowej teorii mamy nowy organiczny, systematyczny, holistyczny koncept naukowy. W tym koncepcie świat nie jest rozumiany jako maszyna, składająca się z wielu części a jako dynamiczna jedność. W ekonomii zasada linearna została porzucona na rzecz zasady nie- linearnej. Co ta nowa zasada nam mówi: całość jest czymś więcej niż sumą zawartych w niej części. To dlatego cechami kwantowej teorii, w odróżnieniu od tradycyjnego konceptu prostoty i przyczynowości, są: samo-organizacja, kompleksowość, synergia i chaotyczna struktura.
Czy możemy dłużej nowe odkrycia ignorować w nauce - i w ekonomii :-) ? Czy mogą znaleźć rozwiązanie naszych problemów po kryzysie 2008 naukowcy uwięzieni w teoriach, które doprowadziły do kryzysu? Moim zdaniem nie. Dzisiejszy świat potrzebuje świeżego spojrzenia. Świat i ekonomia potrzebuje kreatywności, energii każdego indywiduum, które jest wyrazem kreatywności tej dynamicznej, kompleksowej jedności jakim jest świat według kwantowej teorii :-)
Kim jesteśmy a kim moglibyśmy być - pisze Gerald Huthner o niewykorzystanych ludzkich potencjałach. A ja piszę: jaki jest świat a jaki mógłby być! Amit Goswami mówi, że w niedocenionej subtelnej sferze człowieka istnieje niewyczerpane bogactwo i włączenie jej do ekonomii " materialnej równowagi" może okazać się dobrodziejstwem dla naszej gospodarki:-)
Elżbieta Rogalewicz
Na podstawie Veselin Vukotic Quantum Economics / Kwantowy Umysł Amit Goswami
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz